تقریبا 70 درصد از بیمارانی که تنگی در شریانهای پا دارند هیچگونه علامتی ندارند تست ساده ABI [که در این مرکز انجام می شود] بهترین روش به منظور تشخیص به موقع میزان گرفتگی در شریانهای پا بوده و بدون ضرر و غیر تهاجمی است و دقتی بیش از 90 درصد دارد.بیشتر ما تمایل به نادیده گرفتن ناراحتی های جسمی جزئی به عنوان بخشی از پیری داریم. اما نادیده گرفتن این علائم ، همانطور که در بالا آموخته ایم ، می تواند صدمات جبران ناپذیری به بدن ما وارد کند.با تشخیص زودتر بیماری به پزشک اجازه میدهد بهترین درمان را معرفی کند.در افرادی که در شریانهای پای خود دچار انسداد یا تنگی هستند 4-3 برابر بیشتردرمعرض حوادث قلبی عروقی هستند
بیماری شریان محیطی (peripheral arterial disease; PAD) پاها 13% از افراد بالای 50 سال را تحت تاثیر قرار میدهد. گاهی اوقات PAD «ساکت» است و افراد از ابتلا به آن آگاه نیستند اما PAD میتواند موجب درد در پاها، به ویژه در پیادهروی، شود و این نوع PAD علامتدار حدود 5% از افراد را کشورهای غربی بین 55 تا 74 سالگی درگیر میکنند. در PAD، رسوبات چربی (آترواسکلروز (atherosclerosis)) و لختههای خونی موجب باریکشدگی و انسداد شریانها میشود. این امر منجر به ضعف جریان خون به عضلات طی ورزش میشود و نشانه کلاسیک درد عضلانی را طی راه رفتن ایجاد میکند که پس از استراحت از بین میرود (لنگش متناوب (intermittent claudication)). در موارد شدید PAD نشانههای درد حین استراحت، زخم و گانگرن (gangrene) ممکن است پیشرفت کند و اگر درمان نشود، میتواند منجر به آمپوتاسیون اندام بدن شود. افراد مبتلا به PAD نیز در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی و سکته مغزی هستند.
علایم
علایم عمده این بیماری و انسداد عروق محیطی شامل موارد زیر است:
درد پا بهنگام راه رفتن
از دست دادن و کاهش مو در پاها
تغییر رنگ پوست به ابی ، بنفش یا سفید و رنگ پریده
احساس سردی در پاها
زخم پا که دیر خوب میشود
ایجاد زخم بدون دلیل
کاهش سرعت رشد ناخن های پا در مقایسه با گذشته
پوست شفاف و درخشنده و فاقد مو
اختلالات جنسی و مشکل نعوظ در مردان
کاهش توده عضلانی پا و لاغر شدن شدید اندام های تحتانی
دستگاه ABI چیست؟
شاخص پایی بازویی که به وسیله دستگاه ABI انجام میشود، یک تست سریع و غیرتهاجمی میباشد که برای تشخیص اولیه بیماری عروق محیطی استفاده میشود.تست غیر تهاجمی در پزشکی به این معنی است که مثل جراحی یا آنژیوگرافی، این تست از پوست بدن عبور نمیکند و با بافتهای داخلی بدن هیچ تماسی ایجاد نمیکند و تست به صورت ساده فقط از روی بدن انجام میشود، مانند عکس برداریهای ساده رادیوگرافی.
چه کسی به یک آزمایش شاخص براکیال مچ پا نیاز دارد؟
بیماری شریان محیطی (PAD) پاها 13% از افراد بالای 50 سال را تحت تاثیر قرار میدهد. تحقیقات نشان میدهد که PAD در حدود ۱۰ درصد از افراد بالای ۵۵ سال دیده میشود.گاهی اوقات PAD «ساکت» است و 70%افراد از ابتلا به آن آگاه نیستند و فقط موقعی که به عوارض شدید ان مبتلا می شوند علائم نشان می دهد. اما PAD میتواند موجب درد در پاها، به ویژه در پیادهروی، شود و این نوع PAD علامتدار حدود 5% از افراد را در کشورهای غربی بین 55 تا 74 سالگی درگیر میکنند. در PAD، رسوبات چربی (آترواسکلروز) و لخته شدن خون موجب باریکشدگی و انسداد شریانها میشود. این امر منجر به ضعف جریان خون به عضلات طی ورزش میشود و علامت کلاسیک درد عضلانی را طی راه رفتن ایجاد میکند که پس از استراحت از بین میرود (لنگش متناوب). در موارد شدید PAD علائم درد در حین استراحت، زخم و گانگرن ممکن است پیشرفت کند و اگر درمان نشود، میتواند منجر به قطع عضو بدن شود. آزمایش شاخص مچ پایی بازویی به منظور تشخیص و بررسی بیماری عروق شریانی محیطی اندام تحتانی در بیمار انجام میشود. در این بیماری با تنگ شدن شریانها،جریان خون کاهش مییابد که معمولاً در پاهای بیمار تشخیص داده میشود. اگر فردی هنگام راه رفتن از درد پا شکایت داشته یا عوامل خطر بروز بیماری عروق محیطی در او وجود داشته باشد، ممکن است پزشک انجام تست ABI را توصیه نماید. از عوامل خطر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:بنابراین اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر این علائم را تجربه نکرده اید ،باید به طور منظم غربالگری کنید
1-بیشتر از 70 سال
2-بیش از 50 سال با سابقه دیابت
3-بیش از 50 سال با عادت به سیگار کشیدن
4-بیش از 50 سال چاق
5-بیش از 50 سال دارای فشار خون و یا چربی بالا دارند.
6- پبماران دیابتی که فشار خون دارند
7- پبماران دیابتی که چربی خون دارند
8-بیمارانی که دچار تنگی عروق کرونر یا سابقه سکته قلبی دارند
9-بیمارانی که دچار تنگی شریان کلیه هستند
10-بیمارانی که دچار تنگی شریانهای گردن[کاروتید] هستند.
تست ABI غیر-تهاجمی و ارزان است و بهطور گستردهای در بالین استفاده میشود؛ بنابراین، ما تمام گزارشهای موجود را مرور کردیم که از طریق جستوجوی گسترده از بانکهای اطلاعاتی منابع علمی پزشکی برای تخمین دقت آن در شناسایی PAD در افرادی که در هنگام راه رفتن درد پا داشته و پس از استراحت بهتر میشوند، به دست آمده بودند. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعاتی را ارزیابی کردند که با معیارهای ورود به این مرور همخوانی داشتند، شامل استفاده از مطالعات قطعی؛ ورود شرکتکنندگان مبتلا به درد هنگام راه رفتن که با استراحت بهتر شود و استفاده از اولتراسونوگرافی داپلکس یا آنژیوگرافی برای بررسی نتایج تست ABI دقیق بودند. یک مطالعه با معیارهای ما همخوانی داشت و دادهها از 85 نفر (158 عضو) به دست آمد. محققان روش داپلر دستی را برای اندازهگیری ABI با روش خودکار مقایسه کردند. محققان فقط دادهها را برای پاها ارائه دادند، در مقایسه با اطلاعات برای بیماران؛ بنابراین نمیتوانیم تجزیهوتحلیل را در سطح تمام شرکتکنندگان دوباره محاسبه کنیم.
نتایج تست ABI تست شاخص بازویی – قوزک
پس از انجام تست، عدد شاخص پایی بازویی، با تقسیم فشار سیستول (فشار بالاتر) در پا به فشار سیستول در دست، به دست می آید که این عدد در دو پا به صورت جداگانه محاسبه شده و براساس وضعیت بیمار، ممکن است در چند سطح نیز اندازه گیری شود. به صورت کلی چنانچه نسبت به دست، فشار خون در پا، پایین تر باشد، این به معنی تنگی در شریانهای پا است.
عدد به دست آمده به عنوان شاخص پایی بازویی، به صورت کلی به این صورت تفسیر می شود:
بین ۱ تا ۱.۴: سالم بدون انسداد (۱.۰ تا ۱.۴). این عدد نشان میدهد که احتمالاً فرد PAD ندارد. چنانچه عدد به دست آمده در این محدوده باشد، به این معنی است که وجود تنگی در شریانهای پا خیلی بعید است.اما اگر علائم بیماری عروق محیطی دیده شود، پزشک ممکن است تست شاخص تمرینی پایی بازوی را درخواست کند.
کمتر از یک: وجود تنگیچنانچه عدد به دست آمده کمتر از ۱ باشد، به معنی تنگی در شریانهای اندام تحتانی است. و هر چه این عدد کمتر باشد به معی شدید تر بودن تنگی و بیماری است که براساس عدد به دست آمده می تواند از خفیف تا شدید طبقه بندی شود.انسداد مرزی (۰.۹۱ تا ۰.۹۹). این عدد نشانگر حد مرزی بودن شرایط بیمار است. پزشک ممکن است انجام آزمایش اندکس تمرینی مچ پایی بازویی را به فرد توصیه کند.
0.90 یا کمتر:این نشان دهنده بیماری شریانی محیطی استPAD (کمتر از ۰.۹۰). عددی در این محدوده غیر طبیعی تلقی شده و مطرح کننده PAD است. پزشک ممکن است انجام آزمایشهای بیشتر مانند سونوگرافی یا آنژیوگرافی را به منظور بررسی شریانهای پاهای بیمار توصیه کند.مقادیر غیر طبیعی به این معنی است که شما احتمال بالاتر داشتن شرایین باریک شده در بخش های دیگر بدن خود را دارید. این حالت می تواند ریسک حمله قلبی یا سکته مغزی شما را افزایش دهد.
0.70-0.90 :از 0.70 تا 0.90 بیانگر انسداد خفیف است. 0.69-0.40 :امتیاز به انسداد متوسط
اگر بیمار به دیابت شدید مبتلا باشد یا انسداد ملاحظهای، دیده شود،ودستگاه نبض ضعیف نشان دهد باید نوع وشکل موج را از قسمت waveform نگاه کنیم زیرا فرم موج رابهتر نشان می دهد.ممکن است پزشک برای بررسی دقیقتر به فشار خون انگشتان بزرگ پا نیاز داشته باشد.بسته به شدت انسداد، پزشک ممکن است موارد تغییر در سبک زندگی، دارو درمانی یا جراحی برای درمان PAD را توصیه کند.
کمتر از 0.4 :اگر مقدار ABI کمتر از 40/0 باشد ، بدین معنی است که PAD در بیمار به میزان قابل توجهی پیشرفت کرده و باعث انسداد شدید شده است. در اینجا ، زخمهای جراحی یا برای بهبودی آهسته هستند یا به هیچ وجه بهبود نمی یابند. اگر بیمار زخم های غیر بهبودی داشته باشد ، تجدید عروق برای افزایش جریان خون در اطراف شریان های مسدود شده گزینه درمانی مناسب تر است. در صورت وجود PAD شدید ، بیمار به احتمال زیاد به یک متخصص عروق – پزشک متخصص در بیماری های عروقی مراجعه می کند.
بیشتر از ۱.۴:
اگر عدد به دست آمده از ۱.۴ بیشتر باشد، به این معنی است که شریانهای اندام تحتانی دچار سفتی شده و کاف فشار خون قدرت فشار کافی بر شریان را در هنگام باد کردن نداشته است.اعداد به یک رگ خونی قابل فشرده سازی نشده اشاره دارد.اعداد به یک رگ خونی قابل فشرده سازی نشده اشاره دارد. در این شرایط نیاز است که برای تشخیص دقیق،اندازه گیری فشار انگشت شصت Toe pressure و یا اندازه کیری حجم نبض Pulse volume record =PVR یا سونوگرافی از شریانهای پا انجام شود ی[ شاخص شست پا به بازو (TBI) اندازهگیری شود که نسبت فشار خون در شست پا به بازوی دست اندازه گیری می شود ]. در مورد بیماران مسن یا دیابتی ، رگهای خونی ممکن است تا حدی سخت نشوند که دکمه از بین نرود ، سیگنال بالاتری را در فشار کاف داشته باشد و مقادیر غلط فشار خون را نشان دهد. در اینجا ، دستگاه های عروقی ABI نتایج صحیحی را ارائه نمی دهند که نیاز به پزشک برای انجام آزمایش دیگری دارد.[دستگاهی که در مرکز ما است پروب اسیلومتری پلتیسموگرافی دارد وحجم جریان خون را نشان می دهد پس میزان خطا حذف می شود.